Ben nu in Washington. Je leest er wel over, maar nu zie je het verschil met New York ook: het straatbeeld daar is er één van mensen. Rauw, hard, direct, eerlijk (op die banken na dan). Het straatbeeld van DC is er één van gebouwen. Je ziet het als je door de stad loopt. Je moet bij die gebouwen op zoek naar de mensen erachter. Ga die gebouwen dus in. (Ook overigens verstandig: het is 37° met een luchtvochtigheid van 70%.)

En dan blijken achter die façade onrijmbare tegenstellingen te zitten. Kijk naar het Newseum, het museum over nieuws en journalistiek. Op de gevel staat het First Amendment op de Amerikaanse Grondwet van de VS: “Het congres zal geen wet maken die (…) de vrijheid van meningsuiting beperkt, of die van de pers (…).

Over de vraag “wat is nieuws?” kun je een goede boom opzetten. Ik laat ‘m hier even buiten beschouwing. Het brengen van nieuws is iets anders, en moet aan één criterium voldoen: betrouwbaarheid. Dat is de functie van journalistiek: zo objectief mogelijk laten zien wat gebeurt. Feiten, verdieping, duiding. En dan gaat het als bij een goede voetbalcommentator: registreren, analyseren, becommentariëren.

In die volgorde, en los van elkaar.

Dat dat in de VS anders is, laat een kaart in het Newseum zien. Van Democraten, Republikeinen en “Onafhankelijken” afzonderlijk vindt minimaal de helft dat de media vooringenomen zijn. Het nieuws wordt gebracht eerst vanuit het eigen commentaar, de eigen invalshoek van de TV-zender, van de krant. De kijker, de lezer staat centraal, en wil bevestigd worden in het eigen gelijk. Met als bemesting de kijk- en oplagecijfers – het nieuws moet verkocht worden. Zo worden cocons gecreëerd waarin andere zienswijzen, andere werelden niet meer bestaan. Het grote argument hierbij: vrijheid van meningsuiting en vrijheid van de pers! De oorspronkelijke bedoeling totaal omgedraaid: een onrijmbare tegenstelling.

Gelukkig zijn er ook nog neutrale media – met name weblogs: www.politico.com is een goed voorbeeld en verwijst naar andere relevante sites. Die van de Washington Post lijkt ook goed.

En als je op Pennsylvania Avenue even doorloopt, kom je bij Capitol Hill, met het Huis van Afgevaardigden en de Senaat. Ook daar weet je dat het precies hetzelfde in elkaar zit. Het is een prachtig gebouw, je kunt er mooie foto’s van maken. (Dat doen veel mensen dan ook, waarbij ik altijd aan mijn vader denk, die dan, in het analoge tijdperk, steevast zei: “ga ervoor staan, of koop anders een ansichtkaart!”). In het Visitor Center krijg je een werkelijk tranentrekkende film te zien over bouw en instituut. Gedragen muziek, mooie wat genoemd wordt ‘overvloeiers’ van beelden, een gedragen stem. Terwijl je weet dat het vertrouwen in de Amerikaanse politici die het gebouw bevolken, laag is. Het is net als bij de media: “wat wilt u horen?”. Dat verkondigen die vervolgens. Reken niet via een debat (de oorspronkelijke bedoeling van het Eerste Amendement met de vrijheid van meningsuiting) op een compromis. Gevaarlijk! Net als de media moeten politici iets verkopen: hun standpunten. Zichzelf. Deadlock, stilstand is het gevolg. En de Amerikanen zich maar afvragen wat daar op die heuvel gebeurt.

Je moet alles afgeven wat los kan, maar dan krijg je ook wat: kon vandaag in het Huis van Afgevaardigden een korte vergadering bijwonen vanaf de publieke tribune. En daar zie je wat de VS ook kenmerkt: wellevendheid, voorkomendheid, decorum. Uiterst nette en beleefde omgangvormen. Da’s mooi om te zien en doet aangenaam aan.

Het blijft werkelijk een intrigerend land.