En toch begrijp ik ‘m niet, de beslissing om de standplaats New York niet meer te bezetten. Als reden geeft u deze week in Het Parool aan dat het efficiënter kan. Nieuwsuur kan gebruik maken van de 3 NOS-correspondenten in Washington. Ik weet niet hoeveel u dat van de te besparen € 300.000 kost, maar het saldo zal stellig positief zijn.

Wat ik veel gevaarlijker vind, is dat deze bezuinigingsoperatie ten koste zal gaan van de kwaliteit van de berichtgeving vanuit Amerika. Vooraf even dit. Er zijn geen drie, maar twee NOS-correspondenten in Washington. De derde is producer. Een belangrijke, achter-de-schermen functie. Producers zijn top-regelaars, die het werk van de correspondenten mogelijk maken. Ten tweede: u rept met geen woord over de radio.

Maar, het argument verbaast mij. Het gebruik maken van Washington impliceert dat zij het daar al niet druk genoeg hebben. Ik denk: quod non. Dan moet er gekozen gaan worden welke onderwerpen worden opgepakt, welke niet, en voor welke (radio-)rubriek een item wordt gemaakt. Er zullen onderwerpen blijven liggen. Het kan niet anders of de berichtgeving vanuit de VS wordt minder volledig.

Daarnaast: het uitgebreider en uitputtender maken van een item voor Nieuwsuur is heel iets anders dan het maken van hetzelfde onderwerp voor het NOS Journaal. In tien minuten, of in zeg 2½ minuut de essentie overbrengen vereist een geheel andere benadering en montage. En in het Journaal een stukje van een Nieuwsuur-item laten zien, met de mededeling: “de volledige reportage kunt u vanavond in Nieuwsuur zien”: ik vind het armoe, en het bestaat niet dat de kijkers van het Journaal dan goed bediend worden.

In Het Parool geeft u ook aan dat verslaggevers op ad hoc basis naar de VS op reportagereis kunnen gaan. Dat kan, maar het zal de reportage nooit de kleur en de klank van het land geven. Correspondenten wonen in het land omdat ze het land moeten ruiken en voelen. En daarvoor een zesde zintuig moeten ontwikkelen.

Tim Overdiek heeft in 2001 een eervolle vermelding van de Stichting Nipkow ontvangen voor zijn toenmalig correspondentenwerk in de VS, met name ten tijde van de verkiezingen eind 2000. Er was, zoals u ongetwijfeld weet, lang onduidelijkheid over de einduitslag wegens de hertellingen in Florida. Uit het juryrapport: “Toen andere hot shots [sic] als Charles Groenhuijsen en Max Westerman verzuchtten dat de Floridaklucht nu wel lang genoeg had geduurd, bleef Overdiek in zijn Radio 1 bijdragen hoorbaar genieten van de gewone Amerikanen, die er maar geen genoeg van leken te krijgen”.

Met alle respect voor hen: denkt u dat juist dit met 2 correspondenten voor 2 TV-rubrieken en Radio mogelijk is?

Of wat te denken van een reportage van Eelco Bosch van Rosenthal. Over een oud, African-American stel, dat op een waardige manier uiterst pijnlijke herinneringen ophaalt aan de periode van diepe segregatie, en met grote ontroering vertelt over de verkiezing van Obama als eerste zwarte president van de VS. “We hadden twee andere stellen over de vloer hier op Election Night. Het moment was te groots om met z’n tweeën mee te maken”.

Ik heb Eelco een paar keer kunnen spreken, op vakantie in de VS. Ik vroeg ‘m eens hoe hij deze mensen op het spoor was gekomen. “Er was een klein rubriekje in USA Today, met mensen die naar de inauguratie van Obama zouden gaan. Deze namen stonden ertussen, met een paar bijzonderheden. Ik dacht, laten we dat eens uitzoeken.” Kijk, daar gaat het om. Dat gevoel. Dat idee, van: hier kan een verhaal in zitten. En samen met de toenmalige producer Sander Warmerdam, die veel speurwerk heeft gedaan, heeft Eelco een reportage gemaakt waarbij hij ook een weblog heeft geschreven. Eén van de reacties: “Het is 6 uur in de ochtend, en de tranen staan in m’n ogen”.

Denkt u dat juist dit met 2 correspondenten voor 2 TV-rubrieken en Radio mogelijk is?

Ik begrijp dat Twan Huijs de verkiezingen van 2016 gaat coveren. Prima. Maar: hoe gaat hij dat doen? Met reportages vanuit de swing-states? Met items over die onderwerpen waarmee (vanuit Nederlandse ogen!) de VS zich meer lijkt te emanciperen: gay-marriage, maatregelen tegen CO2-uitstoot, immigratie-wetgeving en de invloed daarvan op het electoraat? Over gelijke lonen voor vrouwen? Er wordt er waarschijnlijk één presidentskandidaat.

In Nederland denken we de VS te begrijpen. Dat is niet zo. Het is een land (als het al een land is, het zijn meer de Verzamelde Staten van Amerika) dat in politiek, economisch en cultureel aspect volstrekt verschilt van Nederland en Europa. Om de VS uit te leggen, moet de correspondent er rondlopen. En daarmee de gelegenheid hebben het land te ruiken en proeven.

Daarvoor geeft Margriet Oostveen in haar “Botox op K Street” de beste illustratie. “Dit boek gaat over momenten die te onopvallend waren voor het wereldnieuws uit Washington, maar op mij een indruk achterlieten. Nu wil ik ze daarom alsnog hun plaats geven in het grote verhaal over een periode die Amerika hielp zijn grootste kloof [de verkiezing van de eerste zware president – EH] te dichten. Al moet je kleine gebeurtenissen nooit met teveel gewicht willen opzadelen. Toevallig belandde ik in ‘de hoofdstad van de wereld’ in een tijd die wonderlijk zou uitpakken. Als het is gelukt de lezer enigszins te laten meebeleven hóé wonderlijk, dat lijkt me dat al heel wat.”

Dit is de dure plicht van de Nederlandse Publieke Omroep. Inderdaad, de dure plicht. € 300.000. Sorry. That last remark was uncalled for.