Het is nog vroeg, maar ongetwijfeld staat uw campagne in de steigers, en hoopt u in november herkozen te worden. Met welke boodschap gaat u uw campagne in? Wat is het toekomstperspectief waarmee Amerika nog 4 jaar met u optrekt?

Het zal wel spannender worden dan 4 jaar geleden. Toen stond er ‘s nachts een mensenmassa bij de hekken van het Witte Huis te schreeuwen dat Bush net zo goed direct kon opkrassen. U heeft uw overwinning toen voor een deel te danken aan de collectieve boosheid op uw voorganger.

En ook straks zult u kunnen profiteren van de verdeeldheid binnen de Republikeinse partij. Het gaat bij hen nu niet om verschillen tussen personen, die eigenlijk hetzelfde over de belangrijkste onderwerpen denken. Het gaat – veel meer dan voorheen – om verschillen tussen die ideeën. Het uitgesproken conservatisme van Rick Santorum spreekt veel Amerikanen aan. Daarin zoeken Amerikanen – in economisch moeilijke tijden – hun eigenwaarde. (Vertelt u het maar niet verder – straks heb ik een ‘guns-and-religion’ gaffe aan mijn broek.)

Uw land, Mr. President, is een land dat voor ons Europeanen moeilijk te begrijpen is – en andersom. In onze media zijn reportages te zien en te lezen geweest over tentenkampen en andere verzamelingen van zelfgemaakte hutjes, op verschillende plekken in Amerika. Slachtoffers van de economische crisis: huis kwijt, baan kwijt. Maar zijn het slachtoffers? Zij zelf zien het veel genuanceerder: het is een ‘temporary setback’, en het zal in de toekomst stellig beter gaan, zo redeneren zij. Gelukkig doet men in uw land veel aan liefdadigheid – dat haalt de scherpste kanten van individueel en collectief leed af. Maar toch: optimisme is de kurk waarop uw land drijft. Zelfbewustzijn maakt de Verenigde Staten sterk. En het “ieder voor zich en God voor ons allen” is de paradox van uw land: gaat het met elke individuele Amerikaan goed, dan gaat het met de samenleving als geheel goed.

Kortom, Mr. President, ik ben zo benieuwd: wat ís uw toekomstperspectief voor Amerika bij de komende verkiezingen? De bankencrisis, de huizencrisis, de banencrisis, het zullen de concrete economische thema’s in de campagne zijn. U heeft ervaren dat hervormingen weerbarstig zijn. Dat is voor een belangrijk deel het gevolg van de opstelling van de 535 leden van het Congres, die de maatschappij sterk infecteren met hun polarisatie.

Maar Amerika begint voorzichtig een immuunsysteem te ontwikkelen. Warren Buffet roept, als onderdeel van zijn ideeën over het belastingstelsel, zijn collega-vermogende Amerikanen op meer belasting te betalen. Overigens niet geheel succesvol. Maar gaat u daarop inspelen, en dat sentiment – bottom-up – cultiveren? Veel belastinggeld is gaan zitten in het redden van banken. Het komt steeds meer aan de oppervlakte dat de Amerikaanse belastingbetaler daarvan graag wat terug ziet. Gaat u daarmee dat deel van het bedrijfsleven dat innoveert, dat nieuwe dingen creëert, stimuleren? Daarin hebben de Verenigde Staten van oudsher geëxcelleerd. Het heeft – het olievlekeffect – een grote spin-off voor de rest van de Amerikaanse economie.

Het duurt nog even, Mr. President. Maar dat verhaal moet staan. Toon uw leiderschap. Kapsel de infectie, genaamd Washington, DC, in. En laat uw ‘acceptance speech’ op 3 september op de Democratische Nationale Conventie staan als een huis. Zonder ‘foreclosure’ in de maanden daarna.